De termen “opvoeden” en “trainen” worden vaak verward. Men spreekt over trainen wanneer het gaat over het aanleren van taken en over opvoeden als het gaat over “goede manieren” (zindelijkheid, sociaal zijn, ...).
In de praktijk echter, hebben veel hondeneigenaars het over trainen wanneer het eigenlijk gaat over de opvoeding van hun hond.
De definitie van “opvoeden” volgens het woordenboek:
- Iemand vormen door zijn/haar persoonlijkheid te ontwikkelen en te ontplooien;
- Een competentie ontwikkelen door middel aangepaste oefeningen;
- Iemand een reeks of bepaalde competenties, bepaalde kennis of cultuur aanleren;
- Iemand de gebruiken van de samenleving leren kennen.
De definitie van “trainen” volgens het woordenboek:
- Actie of manier om een dier een taak aan te leren, hem/haar gewoon te maken met gedrag dat men van hem/haar verwacht. Bv. het trainen van een waakhond.
Er bestaan momenteel twee leermethodes wat betreft de opvoeding en training van honden, en dat zowel bij hondengedragstherapeuten als hondentrainers. De eerste (de traditionele methode) baseert zich op oude theorieën waarbij de hond zijn baasje probeert de domineren. Bijvoorbeeld de hond die springt, de hond die aaitjes komt vragen, die zijn pootje op je knie legt, die zijn bot of speelgoed niet wil afgeven, die continu wil omhoog kruipen op de ladder van de hiërarchie. Volgens deze eerste methode is het belangrijk om te tonen wie het baasje is en om het dier te domineren. Voorstanders van deze methode zullen dus hun opvoedingsprogramma organiseren rond dit hiërarchisch principe (zelf eerst eten en dan pas de hond, onderdanigheidsoefeningen doen, hen op de rug laten liggen, toegang tot de sofa verbieden enz.).
De tweede methode (nieuwe methode of systeem) heeft aangetoond dat de oude studies gebaseerd waren op verkeerde observaties. Recent onderzoek heeft aangetoond dat er geen link is met dominantie tussen twee verschillende wezens. De hond is een sociaal dier en heeft soms andere “codes” dan de mens. Het niet kennen van deze codes zal herhaaldelijk tot verkeerde opvattingen leiden. Een hond gaat vooral op zoek naar de veiligheid om zich in het gezinsleven te integreren. Aan de hand van bepaalde specifieke communicatietechnieken, kan er een relatie ontwikkeld worden op basis van samenwerking en vertrouwen.
Als men kiest om dominant te zijn, kan er geen gezonde relatie zonder conflicten worden neergezet. Je moet je hond de tijd geven om een wederzijdse vertrouwensrelatie op te bouwen. Las momenten in met je hond voor spel, voor opvoeding, ...
Om je hond goed op te voeden, moet men consistent zijn en precieze regels vastleggen in hetgeen je onderneemt. Geef de boodschap door aan alle familieleden. Als je begint iets aan te leren, is het belangrijk om je eraan te houden en door te gaan tot het einde. Net zoals dat bij kinderen het geval is.
De dag van vandaag, neigt men meer naar een “positieve” opvoeding op basis van beloningen. Dwingende opvoeding op basis van straf, tonen slechtere resultaten wat betreft de leerkwaliteit.
Een hond trainen = oefeningen aanleren
Een hond trainen, bestaat eruit hem minutieuze taken en oefeningen aan te leren.
Bijvoorbeeld: je puppy is niet zindelijk. Om dat op te lossen, ga je hem trainen opdat hij zijn behoeften doet op een plaats die voor jou aanvaardbaar is.
Oefeningen die men vooral terugvindt bij het trainen van een hond, zijn:
- Aan de voet lopen
- Zitten, liggen
- Wachten, niet bewegen, stilstaan
- Terugroepen
- Wandelen zonder leiband
Men kan een hond ook trainen als blindengeleidehond, assistentiehond, drugsopsporingshond, reddingshond, wedstrijdhond, ...
Neem bijvoorbeeld de blindengeleidehonden: puppy’s die in de toekomst blindengeleidehond zullen worden, worden gedurende 1 jaar in een gezin geplaatst om te worden opgevoed, om met een gezin te leren samenwonen en om correct te worden gesocialiseerd: men begint dus met zijn opvoeding.
Eens dat jaar voorbij is, zal de toekomstige blindengeleidehond in een school geplaatst worden om getraind te worden voor zijn toekomstige rol. Hij zal elke dag samenwerken met een trainer voor blindengeleidehonden gedurende ongeveer 3 jaar alvorens hij wordt toegekend aan een behoevend persoon: dat is de training.
Een hond opvoeden = hem goede manieren leren
Een hond opvoeden, is hem de fundamentele basis bijbrengen om in de samenleving te leren leven, hem oriëntatiepunten bieden in het gezin en daarbuiten, zijn plaats leren kennen, hem leren dat hij niet tegen mensen aan mag springen, sociaal zijn, hoe hij zich moet gedragen tegenover bezoek, enz.
Eigenlijk voed je een hond op zoals je een kind zou opvoeden: hem leren te gehoorzamen aan bepaalde regels in huis en in de samenleving.
Conclusie
De opvoeding van uw hond blijft van hoofdbelang en is niet te missen om harmonieus met je hond te kunnen samenleven. Maar niets weerhoudt je ervan om, nadat je je hond hebt opgevoed, hem enkele technieken aan te leren om hem een plezier te doen of gewoon omdat het nuttig is (als je bijvoorbeeld beslist om je hond te trainen als waakhond, maakt hij zich nuttig).
