Net als kinderen leren pups wat wel en niet mag dankzij onze begeleiding. En net als mensen leren honden uit hun ervaringen: succes versus geen succes.
Een pup zal dus allerlei zaken proberen (gedrag) in de hoop dat het iets oplevert (succes). Slim als een hond is, zal hij het gedrag dat hem succes of iets leuks oplevert, herhalen en vaker gaan toepassen en uitproberen. Gedrag dat hem niets of iets naars of akeligs oplevert, zal hij minder of niet meer herhalen, toepassen of gaan uitproberen.
En laat dat principe nu de sleutel zijn voor mensen om iets aan honden te leren, hen bepaalde zaken en grenzen duidelijk te maken, om zo een verschil te kunnen maken tussen gewenst en ongewenst gedrag. Op zich simpel, toch? In theorie wel, maar in de praktijk blijkt het helaas niet altijd zo makkelijk.
Wel duidelijk is de positieve link tussen succes en herhaling van gedrag. Om pups of honden iets aan te leren, kunnen we hiervan gebruikmaken. Tijdens oefensessies en trainingen kunnen we dan ook best belonen voor gedrag dat we vaker willen terugzien en de pup moet herhalen (gewenst gedrag). Belonen kan in de vorm van voer (snoepjes, koekjes, snack, …) maar evenzeer door een bevestigend woordje (goed zo, flink, knap, …), goedkeurende blik (knipperen met de ogen), fijne aanraking (aai, knuffel) of spel (met favoriete speeltje …).
Wat dan met gedrag dat we niet meer herhaald willen zien (ongewenst gedrag)? Daartegenover kunnen we iets naars of akeligs (maar dus niet beangstigend of pijnlijk) stellen, wat in een aantal gevallen voor verbetering van gedrag zal zorgen. De hond zal het voortaan niet meer of minder doen… HOEWEL?!
Sommige pups (en ook oudere honden) vinden aandacht op zich eigenlijk een beloning, of het nu positieve aandacht of negatieve aandacht is. Op de hond roepen (nee, mag niet, stop ermee, foei, gedaan, genoeg, …) als hij iets fouts doet, kan er dus evenzeer voor zorgen dat hij het nog vaker gaat doen, omdat het voor hem succesvol is en iets oplevert, nl. aandacht. In dat geval is niets zeggen of niets doen (negeren) een betere tactiek en oplossing om ongewenst gedrag te laten uitdoven en verdwijnen. Als de hond iets doet wat niet kan of mag, en er komt helemaal geen reactie of gevolg, levert het hem letterlijk niets op. De pup of hond zal het gedrag doorgaans niet meer herhalen of uitproberen.
Als je dan nog eens versterkend gaat werken door goed gedrag dat de pup of hond in de plaats stelt, te belonen… zorg je er steevast voor dat het ongewenste gedrag verdwijnt en wordt vervangen door gewenst gedrag.
Het corrigeren of fysiek straffen uit de oudere opvoedingsmethoden of dominantietheorie is dus niet nodig en zijn – net als in het onderwijs en opvoeden van kinderen – intussen voorbijgestreefd. Het kan dus veel eenvoudiger en aangenamer, zowel voor hond als baasje. (Meer over dominantie en al dan niet roedelleider zijn, lees je uitgebreider in dit artikel op onze blog.)
Ook in de hondenschool en bij hondensport, zoals canicross, kan het op die aangename manier, via positieve bekrachtiging en belonen van gewenst en goed gedrag. Of bij elk nieuw ding dat je je hond wilt aanleren, bijvoorbeeld hoe je hond in de auto mee kan en rustig blijft of bij blaffende honden die moeilijk hun rust vinden. Vraag zeker advies en tips aan een ervaren en erkende deskundige in hondengedrag.
Belangrijk is wel dat je steeds consequent bent en blijft. Als je met meerdere personen voor de hond zorgt, is het ook belangrijk dat iedereen hetzelfde gedrag beloont. Enkel zo wordt het voor je pup of hond duidelijk waar de grens ligt van wat wel of niet mag. Streng, maar rechtvaardig. Kordaat, maar rustig. En zo leert een mens, hoe een hond leert!
