De Shih Tzu behoort tot de negende groep in het klassement: honden van plezier en gezelschap. Deze honden zijn doorgaans minder energiek en hebben dus minder fysieke activiteit nodig in vergelijking met honden van andere groepen. Gezelschapshonden zijn meestal ook wat makkelijker op te voeden. De Shih Tzu valt daarbij onder de vijfde categorie van die groep, waaronder de Tibetaanse honden vallen.

Over het ontstaan van de Shih Tzu bestaan twee theorieën. Ofwel zou het ras in China zijn gefokt uit de daar ingevoerde Tibetaanse Terriër en de Pekinees. Ofwel zou het ras voortkomen uit een kruising tussen de Lhasa Apso en de Pekinees. Wat vaststaat is in elk geval dat het ras is ontstaan in de vroege 17de eeuw in dat Aziatisch gebied. De Shih Tzu werd er als heilige hond gezien, omdat de hond volgens de legende het enige dier was dat Buddha vergezelde op zijn reis naar verlichting. Bovendien symboliseert het ras het zinnebeeld van het Buddhistische geloof: de leeuw. Zijn naam 'Shih Tzu' zou ook 'leeuwenhond' of 'hondleeuw' betekenen. Het ras werd vooral gefokt in kloosters en enkel geestelijken en koninkelijke families mochten een Shih Tzu hebben. Daarnaast werden de honden als geschenk aangeboden aan reizigers, waardoor het ras geëxporteerd werd naar Europa. Toen al was het de gewoonte om de hond een staartje op het voorhoofd te geven. In 1923 werd in Peking een rasclub opgericht. In 1930 werd melding gemaakt van het ras in Engeland, er werd een club opgericht, waarbij het ras vanaf 1946 officieel werd erkend. In 1935 werd het ras tentoongesteld als Lhassaleeuwenhond, waarna deze honden erg populair werden. In Engeland kregen ze ook de bijnaam 'chrysanthemum dog' vanwege de bloemvorm in hun gezicht. In Groot-Brittannië ontstond er verwarring omdat de Shih Tzu en de Lhassa-Apso beide werden gezien als de Apso (wat 'harig' betekent). In 1934 werd de Apso gescheiden in twee verschillende rassen: de kleinere hond met de wijdere schedel en de kortere neus werd dan de échte Shih Tzu. Hij werd dan opnieuw genoemd naar zijn oorspronkelijke 'Chinese' naam. In 1952 begonnen mensen de Shih Tzu en de Pekinees te kruisen, dit was en is echter verboden. Ook in Frankrijk won het ras aan populariteit dankzij de gravin van Anjou. In 1954 werd het ras officieel erkend door het CFI. Rond 1960 begon de populariteit van het ras te stijgen en het is sindsdien niet meer gedaald. Toch is de populariteit van het ras iets minder dan dat van de Pekinees en de Lhassa Apso.

De Shih Tzu is een klein ras en wordt niet groter dan 26 cm, met een lichtgewicht van 4,5 kg tot 6 kg. De honden zien er met een weelderige vacht gracieus uit en bewegen zich ook soepel en harmonieus. Ze hebben een vrij lang en gedrongen lichaam met een brede borst die ver naar beneden reikt. Hun rug is recht, achterhand en lenden stevig en aansluitend, wat een sterke frame acccentueert. De Shih Tzu heeft korte gespierde poten en een goede botstructuur. De ronde voeten, hoe klein ook, zijn best stevig met goede teenkussens. Het hoofd bij dit ras is breed en rond. De snuit is vierkant en kort. De honden hebben een snor en baard. Hun ogen zijn groot en rond, donker of lichter van kleur, afhankelijk van de vachtpatronen. De oren van deze hond zijn groot, met lange vlag en hij draagt ze af. Net als de snuit, zijn ook de oren weelderig bedekt met lange haren, waardoor ze één geheel lijken te vormen met de nek. Hun langharige vacht wordt in alle kleuren toegestaan: waaronder beige, zwart en rood, vaak met wit. Wit aan de voorzijde en aan het einde van de staart worden zeer gewaardeerd, vooral onder de veelkleurige. Hun vacht is verder dicht en lang, maar niet gekruld. Een lichte bek of rimpel is toegestaan. De Shih Tzu heeft ook een goede ondervacht. Deze honden verliezen hun haar niet, maar omdat het voortdurend groeit, moet het regelmatig worden verzorgd.

De meest voorkomende aandoeningen bij dit ras zijn: urineweginfecties, oorinfecties en oculaire aandoeningen veroorzaakt door de fragiele oogbollen en lange haren. De ogen moeten dus regelmatig worden schoongemaakt en het is raadzaam om het haar goed te onderhouden en vaak (er wordt gezegd 'dagelijks') te borstelen en kammen. Er wordt ook sterk aanbevolen om het haar op het voorhoofd samen te binden, om oogproblemen te vermijden. Dit ras heeft dus een uitgebreide vachtverzorging nodig om klitten te voorkomen. De ogen moeten zuiver blijven en indien nodig worden bedruppeld. Verder is het ook raadzaam om de oren goed te controleren en de gehoorgang vrij en proper te houden. Deze honden kunnen wegens hun lange vacht niet goed tegen hitte. Verder kunnen teefjes problemen hebben met de bevalling. Toch hebben de honden een hoge gemiddelde levensduur van 14 jaar. Ook als de hond geen gezondheidsproblemen vertoont, blijft het uiteraard belangrijk om minstens jaarlijks met uw dier op controle te gaan bij een dierenarts.

De Shih Tzu heeft een joviaal karakter. Het zijn rustige, lieve, vrolijke, sociale en intelligente honden. Ondanks hun kleine gestalte zijn ze niet kleinzerig en kunnen ze tegen een stootje. Ze zijn zelfstandig, maar tegelijk ook aanhankelijk naar gezinsleden toe. Dit ras heeft een grote behoefte aan genegenheid, gezelschap en affectie. Een zachte aanpak bij het opvoeden is dus een absolute must! Ook naar kinderen toe is dit een echte mensenvriend. Wel belangrijk is dat kleine kinderen hem als hond blijven benaderen en niet als speelgoed of onderdanig speelkameraadje. Zoals bij alle honden is het belangrijk om de hond goed te socialiseren en hem zoveel mogelijk te laten ontdekken en leren. Zo zal hij geen angst of onzekerheid ontwikkelen. Het is immers niet omdat een hond klein is, dat hij niet even veel training en opvoeding nodig heeft als een groot exemplaar. Het is dan ook belangrijk dat de hond niet voortdurend op de arm of in een draagtas wordt meegenomen, maar ook effectief hond kan en mag zijn. Ook contact met soortgenoten en vooral rasgenoten en leeftijdsgenoten is aan te raden. Deze kleine mensenvriend is een echte gezinshond, maar heeft nood aan structuur en duidelijke consequente regels, net als andere hondenrassen. Dit ras kan overigens soms wat eigenzinnig zijn, maar weet zich altijd waardig te gedragen. De Shih Tzu kan perfect aarden in de stad en op beperktere leefruimten zoals een appartement, maar heeft nog steeds voldoende uitlaatkleppen en beweging nodig. Het is een levendig, energiek en actief ras dat dagelijks een uitstapje nodig heeft om in balans te blijven. Door zijn sociale karakter is dit hondenras niet graag alleen, en zeker niet geschikt om in een kennel, hok of buitenren te moeten leven of verblijven. Dit ras behoort misschien niet tot de jachthonden, toch blijven de typische instincten aanwezig en gaan ook deze honden graag speuren en wandelen. Bij afwijkend gedrag of problemen is het uiteraard raadzaam om advies in te winnen van een ervaren en gediplomeerde deskundige in hondengedrag.